Η Χιλή και το νερό. Προς τα εκεί πάμε;
Το 1981, η χούντα του δικτάτορα Πινοσέτ νομοθέτησε τον «κώδικα νερού» και σύμφωνα με αυτόν η Χιλή σήμερα είναι ίσως η μόνη χώρα στον κόσμο που το εθνικό της νερό (σε λίμνες, ποτάμια, γεωτρήσεις κ.λπ.) είναι 100% ιδιωτικό.
Οι πρόσφατες εξαγγελίες της κυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ για ιδιωτικοποίηση της ΕΥΑΘ κάνουν τις παρακάτω σκέψεις μάλλον επικίνδυνα επίκαιρες...
Σύμφωνα με τον «κώδικα νερού», τα δικαιώματα νερού μπορούν να πωλούνται από τους γαιοκτήμονες σε μεσάζοντες ή ακόμα και απ'ευθείας σε μεταλλευτικές εταιρείες. Και έτσι έχουν αρχίσει να κάνουν την εμφάνισή τους αγγελίες για πώληση νερού όπως αυτή: «Πωλούνται δικαιώματα νερού, ισόβια στον ποταμό Τολτέν, Τοποθεσία: 1 χιλιόμετρο από τη Βιγιαρίκα, Χιλή, Ποσότητα: 3.000 λίτρα το δευτερόλεπτο, Τύπος: Για κατανάλωση, Τιμή: 634.000 ευρώ».
Εχει ανθήσει ένα εμπόριο νερού: φτωχοί αγρότες και Ινδιάνοι πωλούν το νερό της περιοχής τους για λίγες χιλιάδες δολάρια. Η συνέχεια όμως είναι τραγική: η κακοδιαχείριση του νερού (από τους αγοραστές και τις μεγάλες βιομηχανίες της χώρας) οδηγεί σε εκτεταμένη ερημοποίηση.
Ετσι, οι αγρότες που πούλησαν το νερό τους, σε λίγα χρόνια δεν έχουν πρόσβαση σε καθαρό νερό και είναι αναγκασμένοι να μεταναστεύσουν στις πόλεις.
Ενώ στη χώρα μας η πρόσβαση σε καθαρό και πόσιμο νερό είναι (ακόμα! Φευ!) συνταγματικό μας δικαίωμα και το κόστος του στην Αθήνα είναι περίπου ευρώ 2,70/m3, στη Χιλή το νερό είναι ιδιωτικό και το κόστος του είναι περίπου ευρώ 2,60/m3.
Συνυπολογίζοντας όμως τον μέσο μηνιαίο μισθό στη Χιλή ( ευρώ 215), τότε είναι απτό το πρόβλημα πρόσβασης σε πόσιμο νερό που αντιμετωπίζουν σήμερα οι κάτοικοι εκεί. Πρόβλημα που έχει τα γενεσιουργά του αίτια στον «κώδικα νερού».
Υδροβόρες βιομηχανίες
Στη Χιλή, η πιο μεγάλη εταιρεία εξόρυξης χαλκού σε παγκόσμια κλίμακα είναι η Codelco με παραγωγή 24 ώρες το 24ωρο, 365 μέρες τον χρόνο, με έσοδα $11.000 ανά λεπτό της ώρας και με ετήσια παραγωγή 380.000 τόνων χαλκού.
Παράλληλα, όμως η εν λόγω εταιρεία είναι ίσως και η πιο υδροβόρα εταιρεία της χώρας: καταναλώνει 1.900 λίτρα νερού ανά δευτερόλεπτο! Με άλλα λόγια, σε μια μέρα η Codelco χρησιμοποιεί για την εξόρυξη χαλκού τόσο νερό όσο καταναλώνουν σε μια μέρα 432.000 Αμερικανοί πολίτες.
Το μεταλλείο χαλκού Chuquicamata είναι το πιο διάσημο, χαϊδευτικά «El Chuqui» (αν μπορούμε να μιλήσουμε χαϊδευτικά γι'αυτό το θηρίο με βάθος 1km)! Συνεπώς, το νερό μειώνεται και η ποιότητά του υποβαθμίζεται. Η λειψυδρία είναι πλέον ορατή. Για να αποφευχθεί αυτό το σενάριο δίψας, η αφαλάτωση των υδάτων του Ειρηνικού ωκεανού είναι πλέον η μόνη λύση. Σε επίπεδο θαλάσσης παράγεται πόσιμο νερό αλλά με ακριβή τεχνολογία.
Το κόστος άντλησής του στα επίπεδα των ορυχείων είναι ασύμφορο και έτσι αυτό το ακριβό νερό διοχετεύεται στις πόλεις. Παράλληλα, οι μεταλλευτικές εταιρείες συνεχίζουν την υδροβόρα εξορυκτική τους πρακτική σε ανοικτά μεταλλεία. Με αποτέλεσμα σήμερα η περιοχή Quillagua της Χιλής να είναι πλέον το πιο ξηρό μέρος του πλανήτη μας.
Για να έχουν όλοι οι κάτοικοι πρόσβαση σε πόσιμο νερό, το Ανώτατο Δικαστήριο της Χιλής πήρε μια σημαντική απόφαση στα τέλη Νοεμβρίου του 2009: οι κάτοικοι των περιοχών Chusmiza και Usmagama έχουν δικαίωμα σε παροχή νερού 9 λίτρων ανά δευτερόλεπτο. Αυτή η δικαστική απόφαση ήταν εναντίον της εταιρείας εμφιάλωσης Agua Mineral Chusmiza που επιθυμούσε πρόσβαση σε όλο το υδατικό δυναμικό της περιοχής.
Εμείς είμαστε... σοσιαλιστές
Σήμερα, που συζητείται στην Ελλάδα το πρόγραμμα ξεπουλήματος του δημόσιου αγαθού που είναι το νερό, ας θυμηθούμε τη Χιλή και τις αποφάσεις για το νερό του δικτάτορα Πινοσέτ. Θέλουμε να ζήσουμε και στη χώρα μας αυτό το ακραίο παράδειγμα φασισμού για το νερό που ζει η Χιλή; Και δη από μια δημοκρατικά εκλεγμένη «σοσιαλιστική» κυβέρνηση;
* Επίκουρος καθηγητής Χημείας Τροφίμων, ΕΚΠΑ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου